Borderline (sınır) kişilik bozukluğu olan kişilerin ilişkilerde, algılayışlarında ve duygusal durumlarında tutarsızlık vardır. Bu kişiler belirgin biçimde dürtüleriyle hareket ederler ve fevri davranışlar sergilerler. Semptomlar ve davranış problemleri sıklıkla genç yetişkinlik döneminde başlar .
• Kızgınlığın tek duygusal tepki olması
• Bozuk insan ilişkileri
• Tutarlı bir kimlik duygusunu sürdürememe
• Depresyon
Yoğun olarak yaşadıkları öfkeyi karşı tarafa yüklediklerinde bir rahatlama duygusu içine girerler. Sevilmeliyim, öncelik bana verilmeli, el üstünde tutulmalıyım gibi beklentileri yoğun şekilde yaşarlar.
Borderline kişiler ya fırtınalı ama geçici ya da yüzeysel ama süreklilik gösteren ilişkiler yaşarlar. Bu kişiler diğer insanları olumlu ve olumsuz özelliklerin bir karışımı olan varlıklar olarak göremezler. İnsanları bir veya diğer biçimde ayrıştırırlar. İyiler- kötüler, güzeller- çirkinler vb. Bu durum onların iç dünyalarındaki yaşantılarını hissedebilmesine engel olur.
Bu kişiler yaşamlarında önem taşıyan insanlar tarafından yoğun şekilde terk edilme korkusu yaşarlar. Gerçek ya da hayali bir terkedilmekten kaçınmak için çılgınca çabalar gösterirler. Yakında reddedileceği ya da bir ayrılığın olacağı algısı; benlik algısında, duygulanımda, bilişte ve davranışta derin değişikliklere yol açabilir. Ayrıca yoğun olarak hissettikleri duygular arasında; anlamsızlık, yalnızlık, boşluk duyguları, değersizlik duygusu da yer almaktadır.
Borderline bir kişinin gözünde, aynı insanların bir günden diğerine abartılı biçimde yüceltilmesi veya tümüyle değersizleşmesi mümkündür. Bu kişilerle ilişki yürütmek oldukça zor ve hırpalayıcıdır.
Bu kişilerde amaçların, değerlerin, mesleki beklentilerin sürekli olarak değişmesi ile birden ortaya çıkan belirgin benlik algısı değişiklikleri vardır. Meslek, cinsel kimlik, değerler ve arkadaş türleri ile ilgili görüşlerinde ve tasarılarında birden ortaya çıkan değişiklikler olur. Yardım arama gereği duyan bir insan rolünden, geçmişteki yanlış tedavilerin öcünü almaya çalışan adil bir insan rolüne hızla geçiş yapabilirler. Genellikle kötü ve günahkar olmaya dayalı bir benlik algıları olmasına karşın bazen bu duyguların hiç olmadığı anlar da yaşayabilirler. Bu tür yaşantıları genellikle anlamlı, besleyen, destekleyen bir ilişkilerinin olmadığını hissettikleri durumlarda ortaya çıkar.
Bu kişilerin yapılandırılmamış işlerdeki ya da okuldaki başarıları düşük olabilir. Kendilerine zarar verici uyuşturucu madde kullanımı, kumar oynama, sorumsuz bir biçimde para harcama, tıkınırcasına yemek yeme, güvenli olmayan rastgele cinsel ilişkilere girme, pervasız araba kullanma, intiharla ilgili girişimler, göz korkutma eylemleri gösterirler.
Bu kişilerin %8 – 10'unda kendini öldürme, yakma, yıkma vardır. İntiharla ilgili göz korkutma çoğu zaman bu kişilerin yardım almak için hazır oldukları anlamındadır. Ayrılma – reddedilme, ya da sorumlulukların artması dürtüsel olarak kendine zarar verme davranışlarına zemin hazırlar. İntihar, yaşamda karşılaşılan bir güçlükle başa çıkamayıp, çözülme esnasında esnasında görülebilir. Ya da kötü biri olmuş olmasının kefaleti olarak değerlendirilebilir.
Narsistik, antisosyal, şizoid ve paronoid kişilik bozukluklarının tümünün alt yapısını borderline kişilik organizasyonu oluşturur.